Wiedeń, kościół św. Rocha i św. Sebastiana
Wien, Rochuskirche (St. Rochus und Sebastian)

Lokalizacja:  Wiedeń - Landstraße, Hauptstrasse 54 (48.202201, 16.390253)
Budowa: 1642-1651
Styl: barok, klasycyzm

HISTORIA. Kościół został zbudowany z inicjatywy cesarza Ferdynanda III w latach 1642-1651 dla sprowadzonego do Wiednia Zakonu Augustianów Bosych Pustelników. Cesarz wskazał też Świętego Rocha jako patrona świątyni, realizując swój ślub uczyniony podczas zarazy w 1645 r. W 1656 r. kościół został zniszczony w wyniku pożaru i odbudowany do 1664 r. W czasie najazdu tureckiego w 1683 r. ucierpiało szczególnie wyposażenie świątyni. W latach 1711-1721 została przebudowana fasada kościoła. W 1812 r. nastąpiła kasata zakonu a kościół stał się świątynią parafialną. Od 1979 r. kosciołem opiekują się księża filipini.

ARCHITEKTURA. Barokowy kościół złożony z czteroprzęsłowej nawy ujętej po bokach kaplicami i węższego prezbiterium zamkniętego półkoliście. Fasada na wysokim cokole, trójdzielna, rozczłonkowana pilastrami i zwieńczona dwiema wieżami. W półkolistych niszach umieszczone są posągi świętych wykonane przez Georga Antona Eberla w 1721 r.: u dołu św. Sebastian, Matka Boża i św. Roch, powyżej św. Ulryk i św. Rozalia. Na osi fasady znajduje się duże prostokątne okno zamknięte półkoliście a nad nim widnieje herb Habsburgów. Dolną część kondygnacji wieńczy trójkątny tympanon wpisany w łuk odcinkowy belkowania a nad nimi mały szczyt z posągiem św. Augustyna. Po bokach szczyt ujęty jest dwiema kwadratowymi wieżami nakrytymi dzwonowatymi barokowymi hełmami z latarniami. Elewacje boczne nawy o podziałach ramowych przebite dużymi oknami zamkniętymi półkoliście, elewacje prezbiterium są częściowo boniowane. Kościół nakrywają dachy dwuspadowe.

Wewnątrz ściany rozczłonkowane pilastrami, między którymi rozmieszczone są wielkie półkoliste arkady otwarte na kaplice boczne, wysoko nad kaplicami znajdują się empory, także otwarte półkolistymi arkadami. Nawę i prezbiterium nakrywają sklepienia kolebkowe z lunetami na gurtach. Prezbiterium oddzielone od nawy głównej arkadą tęczowa która ozdobiona jest stiukowym herbem cesarskim podtrzymywanym przez anioły.

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. W prezbiterium ustawiony jest późnobarokowy ołtarz główny ufundowany przez cesarza Leopolda I w 1689 r. i wykonany w warsztacie Paula Strudla. W dolnej części ołtarza ustawione są rzeźby świętych władców: cesarza Henryka II, Leopolda III Babenberga, Wacława Czeskiego i Stefana Węgierskiego, w górnej części rzeźby Matki Bożej oraz świętych Marii Magdaleny i Marii Magdaleny de Pazzi. W polu środkowym ołtarza umieszczony jest obraz Petera Strudla przedstawiający Matkę Bożą wstawiającą się u Świętej Trójcy za mieszkańcami Wiednia w czasie zarazy w towarzystwie świętych Rocha, Sebastiana i Rozalii. W zwieńczeniu ołtarza znajduje się mniejszy owalny obraz Chwała św. Augustyna, także namalowany przez Petera Strudla. Nad tabernakulum umieszczony jest niewielki obraz Matki Bożej Dobrej Rady, będący XVII-wieczną kopią fresku z XIV w. z kościoła pustelników augustiańskich w Genazzano. Na bocznych ścianach prezbiterium znajdują się dwa barokowe oratoria cesarskie, po lewej Leopolda I i jego żony Eleonory Marii Teresy a po prawej Ferdynanda III i jego żony Marii. W nawie umieszczona jest ambona późnobarokowa o bogatej dekoracji snycerskiej i rzeźbiarskiej wykonana w latach 1691-1695. Na chórze muzycznym w barokowej obudowie z 1799 r. wykonanej przez organmistrza Johanna Bohaka zamontowane są organy z 1991 r. W kaplicach bocznych znajduje się siedem barokowych bocznych ołtarzy, przeważnie z końca XVII w. W ołtarzu pierwszej kaplicy na lewo od wejścia umieszczony jest obraz ze św. Tomaszem z Villanova, namalowany w końcu XVII w. przez nadwornego flamandzkiego malarza Habsburgów Antona Schoonjansa. Pod obrazem w przeszklonym sarkofagu znajdują się doczesne szczątki św. Bonata (Donata). W następnej kaplicy po lewej stronie zawieszony jest Interesujący obraz namalowany przed 1687 r. i przedstawiający świętych: Rocha, Sebastiana, Rozalię, Grzegorza Wielkiego i Augustyna, którzy wraz Matką Bożę polecają opiece Trójcy Świętej Wiedeń i rodzinę cesarską Leopolda I.

LITERATURA

Kretschmer H., Reclams Städteführer Wien, wyd. Reclam 2025
Pfarrkirche zu St. Rochus und Sebastian, Kirche des Oratoriums In Wien, opr. zb., Wels 2013

Wiedeń, kościół św. Rocha i św. Sebastiana 

Kościoły w Wiedniu opisane na stroniezabytkowekoscioly.net

Wiedeń, katedra św. Szczepana
Wiedeń, kościół św. Karola Boromeusza
Wiedeń, kościół am Hof
Wiedeń, kościół augustianów
Wiedeń, kościół dominikanów
Wiedeń, kościół franciszkanów
Wiedeń, kościół jezuitów
Wiedeń, kościół kapucynów
Wiedeń, kościół krzyżacki
Wiedeń, kościół Maria am Gestade
Wiedeń, kościół Mariahilf
Wiedeń, kościół Matki Bożej Zwycięskiej
Wiedeń, kościół minorytów
Wiedeń, kościół paulinów
Wiedeń, kościół pijarów
Wiedeń, kościół salezjanek
Wiedeń, kościół serwitów
Wiedeń, kościół szkocki
Wiedeń, kościół Trójcy Przenajświętszej
Wiedeń, kościół Świętej Trójcy (Wotrubakirche)
Wiedeń, kościół wotywny
Wiedeń, kościół św. Józefa na Kahlenbergu
Wiedeń, kościół św. Karola Boromeusza na Cmentarzu Centralnym
Wiedeń, kościół św. Michała
Wiedeń, kościół św. Piotra
Wiedeń, kościół św. Rocha i św. Sebastiana
Wiedeń, kościół Gwardii (polski)