podlaskie

Tykocin, kościół Trójcy Przenajświętszej

Lokalizacja: Tykocin, ul. 11 listopada 2 (53.207719, 22.774307)
Budowa: 1742 - 1750
Architekt: Johann Heinrich Klemm
Styl: późny barok

HISTORIA. Kościół został zbudowany w latach 1742-1750  według projektu architekta Johanna Heinricha Klemma z fundacji Jana Klemensa Branickiego, hetmana wielkiego koronnego. Branicki w 1752 r. sprowadził do Tykocina księży misjonarzy, którym powierzył opiekę nad kościołem. W 1864 r. w ramach represji po powstaniu styczniowym władze carskie usunęły misjonarzy z parafii.

ARCHITEKTURA. Późnobarokowy kościół złożony z trójnawowego i trójprzęsłowego korpusu bazylikowego z niższym prezbiterium zamkniętym ścianą prostą i ujętego po bokach piętrowymi zakrystiami. Fasada dwukondygnacjowa rozczłonkowana pilastrami i zwieńczona trójkątnym frontonem wpisanym w schodkowy szczyt o półkolistym zamknięciu. Po obu stronach fasadę ujmują dwie symetrycznie ustawione wieże połączone ćwierćkolistymi galeriami o półkolistych arkadach. Ściany boczne kościoła w dolnej kondygnacji podzielone pilastrami, w górnej przebite dużymi oknami zamkniętymi łukami odcinkowymi. Prezbiterium i nawe główną nakrywają dachy dwuspadowe z wieżyczką na sygnaturkę nad nawą, nad nawami bocznymi dachy jednospadowe. Wewnątrz nawę główną i prezbiterium nakrywają sklepienia kolebkowe na gurtach spływających na filary.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA jest jednolite i pochodzi z czasu budowy kościoła. Późnobarokowa polichromia została wykonana w 1754 r. przez Sebastiana Ecksteina. Na ścianach nawy przedstawionych jest dwanaście postaci apostołów a w prezbiterium widnieją sceny Wizyta aniołów u Abrahama i Chrzest Chrystusa. Polichromia iluzjonistyczna podkreśla podziały architektoniczne wnętrza. Wyposażenie późnobarokowe i rokokowe z połowy XVIIII w. w prezbiterium ołtarz główny, w nawach bocznych sześć ołtarzy, w nawie głównej ambona i prospekt organowy. W kilku ołtarzach znajdują się obrazy namalowane przez Szymona Czechowicza w latach 1749 -1750: w ołtarzu głównym Trójca Przenajświętsza, w ołtarzach bocznych: Męczeństwo św. Katarzyny Aleksandryjskiej; Męczeństwo św. Szczepana, Ukrzyżowanie i św. Elżbieta Portugalska. Dwa pozostałe obrazy, słabsze artystycznie i nieznanego autorstwa zostały wykonane po połowie XVIII w. na zamówienie misjonarzy: św. Wincenty a Paulo i św. Mikołaja.

LITERATURA

Sztuka polska, T. 5, Późny barok, rokoko i klasycyzm - XVIII wiek, oprac. zb., Arkady 2016
Żabicki J., Leksykon zabytków Mazowsza i Podlasia, Warszawa 2010

Tykocin, kościół Trójcy Przenajświętszej

• Poprzedni artykuł