Niemcy

Ratyzbona, kościół św. Salwatora
Regensburg, kirche St. Salvator (minoritenkirche)

Lokalizacja: Ratyzbona, Dachauplatz 2 (49.018208, 12.102209)
Budowa: 1255-1275, 1350/1360
Styl: wczesny gotyk, gotyk

HISTORIA. Franciszkanie przybyli do Ratyzbony w 1221 r. gdzie założyli jeden z pierwszych klasztorów minorytów Niemczech. W 1226 r. zakonnicy otrzymali w użytkowanie kaplicę św. Salwatora. Obecny kościół został zbudowany w latach 1255-1275 a około 1350/1360 zostało przebudowane jego prezbiterium. Na początku XVI w. klasztor podupadł i zabudowania wraz z kościołem w 1542 r. przeszły na własność miasta. Krótko potem bo w 1551 r. za panowania cesarza Karola V Habsburga klasztor został reaktywowany. W 1799 r. klasztor franciszkanów został ostatecznie zlikwidowany przez władze Bawarii a w kościele urządzono m.in. koszary i magazyn. W 1944 r. kościół został poważnie uszkodzony w wyniku alianckiego bombardowania. Obecnie kościół i budynki klasztorne użytkowane są przez Muzeum Historyczne w Ratyzbonie. 

ARCHITEKTURA. Kościół złożony jest z wczesnogotyckiego korpusu bazylikowego, trójnawowego i siedmioprzęsłowego oraz znacznie wyższego czteroprzęsłowego gotyckiego prezbiterium zamkniętego pięciobocznie, do którego od północy i południa dobudowane są kaplice. Nawa główna i nawy boczne oświetlone są trójdzielnymi ostrołukowymi oknami, prezbiterium opięte jest uskokowymi przyporami między którymi rozmieszczone są wysokie trójdzielne okna ostrołukowe z maswerkami. Prezbiterium i nawę główną nakrywają dachy dwuspadowe a nad nawami bocznymi dachy jednospadowe. Nad prezbiterium wznosi się wieżyczka na sygnaturkę. Wewnątrz nawa główna otwarta jest do naw bocznych ostrołukowymi arkadami wspartymi na kolistych filarach o ośmiobocznych podstawach. Prezbiterium nakryte jest sklepieniem krzyżowo-żebrowym zaś nawa główna i nawy boczne nakryte są drewnianymi płaskimi stropami z 1683 r.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Kościół od wielu lat nie pełni już funkcji sakralnych stąd jego pierwotne wyposażenie zostało rozproszone. Zachowały się za to elementy pierwotnego wystroju: fragmenty polichromii i kilka witraży. Fragmenty polichromii z XV w. przedstawiające świętych znajdują się nad arkadami nawy głównej oraz na ścianach prezbiterium. W trzech wschodnich oknach prezbiterium zachowały się gotyckie witraże z około 1350 r. W kościele znajduje się też trzy instrumenty organowe. Na chórze nawy głównej znajdują się organy wykonane w 1937 r. firmie Steinmeyer z Oetlingen. Na północnej ścianie nawy, ponad arkadami, umieszczone są organy, które są rekonstrukcją instrumentu wykonanego przez Caspara Sturma w 1583 r. W prezbiterium ustawione są najstarsze organy w Górnym Palatynacie, wykonane przez Stephana Cuntza w 1627 r.

Ponieważ kościół pełni obecnie funkcję muzealne, we wnętrzu zgromadzono liczne zabytki rzeźby, także nagrobnej od czasu średniowiecza. Po środku prezbiterium znajduje się nagrobek franciszkańskiego kaznodziei Bertolda z Ratyzbony (zm. 1272). W kościele jest też prezentowana kolekcja średniowiecznych witrażów.

LITERATURA

Knaurs Kulturführer in Farbe Niederbayern und Obepfalz, opr. zb., München 1995
Morsbach P., Regensburger kirchen – ein fűhrer, Regensburg 1990

Ratyzbona, kościół św. Salwatora

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł