Włochy
Turyn, kościół San Lorenzo
Marek SztorcTuryn, kościół San Lorenzo
Torino, chiesa di San Lorenzo
Turyn, kościół św. Wawrzyńca
Lokalizacja: Turyn, Via Palazzo di Citta 6 (45.072131, 7.684805)
Budowa: 1664 - 1680
Architekt: Guarino Guarini
Styl: barok
HISTORIA. Początki kościoła związane są ze ślubem, uczynionym przez Emanuela Filiberta I Sabaudzkiego po zwycięstwie w bitwie pod Saint Quentin, odniesionym 10 sierpnia w 1557 r. w dzień św. Wawrzyńca. Początkowo książę odnowił niewielki kościół, stojący na miejscu dzisiejszej świątyni i poświęcił go św. Wawrzyńcowi. W 1578 r. po przeniesieniu Całunu Turyńskiego z Chambery do Turynu, właśnie w tym kościele tym przechowywana była ta bezcenna relikwia. W 1664 r. w bezpośrednim sąsiedztwie kaplicy rozpoczęła się budowa kościoła według projektu Carlo di Castellamonte. Obecny kształt świątyni jest jednak dziełem wybitnego architekta Guarino Guarini, który nadzorował budowę od 1668 r. aż do jej ukończenia w 1680 r. Ostatecznie nie zrealizowano jedynie fasady, ponieważ uznano, że mogłaby ona zaburzyć symetrię Piazza Castello. Guarino Guarini, który należał do zakonu teatynów, sam odprawił mszę świętą konsekracyjną.
ARCHITEKTURA. Barokowy kościół złożony z nawy na planie zbliżonym do kwadratu, nakrytej imponującą ośmioboczną kopułą o wklęsłych bokach, z prezbiterium na planie owalu oraz prostokątnego przedsionka stanowiącego dawny kościół.
Kościół od frontu przesłonięty jest trójkondygnacjową sześcioosiową elewacją kamienicy. Nad dachem wznosi się dwukondygnacjowa kopuła z latarnią. W dolnej ośmiobocznej kondygnacji kopuła przebita jest dużymi eliptycznymi oknami, górna kondygnacja przepruta jest oknami prostokątnymi, latarnię oświetlają małe eliptyczne okna.
Wewnątrz nawa rozczłonkowana jest półkolistymi arkadami podpartymi na wolno stojących, marmoryzowanych kolumnach, podtrzymujących odcinki belkowania. Wschodnia arkada otwarta jest na prezbiterium a pozostałe arkady otwierają się na płytkie kaplice boczne. Powyżej nawę obiega gzyms z belkowaniem.
Wewnątrz kopuła nad nawą podparta jest na pendentywach ze zdwojoną ośmioboczną czaszą. Pokryta jest siecią żeber tworzących ośmioramienną gwiazdą z ośmiokątem foremnym latarni po środku. Pomiędzy żebrami rozmieszczone są owalne okna, które oświetlają kopułę, nadając jej równocześnie lekkości. Także kopuła nad prezbiterium pokryta jest siecią żeber, które tworzą gwiazdę sześcioramienną.
WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Wyposażenie wnętrza kościoła jest przeważnie barokowe z 2. połowy XVII w. a wystrój kilku kaplic zaprojektował sam Guarino Guarini. Dwa ołtarze i ambona zostały wykonane w 2. połowie XVIIII w. w stylu późnego baroku. Ściany wewnątrz pokrywa bogata dekoracja stiukowa z 2. połowy XVII w. W prezbiterium ustawiony jest ołtarz główny z 1680 r. z antepedium przestawiającym scenę Ślubów Emanuela Filiberta I po bitwie pod Saint Quentin. W pierwszej kaplicy po prawej stronie, Capella dei S.S. Crocifisso, umieszczony jest obraz Ukrzyżowania Chrystusa, namalowany przez Andrea Pozzo w 1676 r. W trzeciej kaplicy Capella dell ‘Immacolata (Niepokalanego Poczęcia) znajduje się obraz Domenico Maria Muratori, przedstawiający Anioła powierzającego Turyn opiece Matki Bożej w otoczeniu przedstawicieli dynastii sabaudzkiej: Amadeusza IX i bł. Humberta. Po lewej stronie nawy znajduje się drewniana ambona o bogatej dekoracji snycerskiej wykonana z drzewa orzechowego w 1752 r. przez Stefano Maria Clemente. W trzeciej kaplicy Narodzenia Pańskiego, umieszczony jest ołtarz z 1677 r. ozdobiony rzeźbami Pietro Somazzi.
LITERATURA
Knaurs Kulturführer in Farbe. Italien, opr. zb. Augsburg 2000
Sztuka baroku, pod. red. R. Tomana, wyd. Konemann 2000
Strona internetowa: https://www.sanlorenzo.torino.it/index.php/it
Turyn, kościół San Lorenzo
