Włochy
Florencja, kościół Santa Maria Maggiore
Marek SztorcFlorencja, kościół Santa Maria Maggiore
Florencja, chiesa di Santa Maria Maggiore
Lokalizacja: Florencja, Vicolo di Santa Maria Maggiore 1 (43.773290, 11.2530249)
Budowa: XIII w., 1. połowa XVII w.
Architekt: Mistrz Buono, Gherardo Silvani
Styl: gotyk, barok
HISTORIA. Kościół Santa Maria Maggiore był po raz pierwszy wzmiankowany w 931 r. Następnie w 1176 r. stał się kościołem kolegiackim. W XIII w. został przejęty przez cystersów i rozbudowany pod kierunkiem Mistrza Buono. W XV w. kościół mocno podupadł i w 1521 r. przeszedł w ręce zakonu karmelitów. W 1. połowie XVII w. kościół został odnowiony pod kierunkiem Gherardo Silvani, który być może realizował projekt Bernardo Buontalenti. W 1817 r. zakon karmelitów został zastąpiony przez kamilianów. Na przełomie XIX i XX w. kościół przeszedł niezbyt szczęśliwą gruntowną renowację, która nadała wnętrzu obecny wygląd.
ARCHITEKTURA. Gotycko-renesansowy kościół złożony z trójnawowego, trójprzęsłowego bazylikowego korpusu i krótkiego prezbiterium zamkniętego ścianą prostą i ujętego po bokach kwadratowymi kaplicami. Od zachodu kościół poprzedza fasada z wieżą od północy, obniżoną w 1630 r. i nakrytą płaskim dachem. Środkowa część fasady zamknięta jest trójkątnym szczytem, poniżej znajduje się niewielka rozeta a w przyziemiu portal ostrołukowy ujęty trójkątną wimpergą z obeliskami. Nawę i prezbiterium nakrywa dach dwuspadowy, nad nawami bocznymi dachy jednospadowe. Wewnątrz nawa główna otwarta jest do naw bocznych ostrołukowymi spłaszczonymi arkadami wspartymi na kwadratowych filarach. Nawę główną i prezbiterium nakrywają sklepienia krzyżowo-żebrowe. Nawy boczne nakryte są barokowymi sklepieniami żaglastymi.
WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Na ścianach prezbiterium zachowały się fragmenty fresków ze scenami Historii Heroda i Rzezi Niewiniątek namalowane przez Jacopo di Cione przed 1400 r. W kaplicy na prawo od prezbiterium umieszczony jest obraz Stygmatyzacja św. Franciszka, dzieło Pier Dandini. Najcenniejszym zabytkiem kościoła jest umieszczona w lewej kaplicy przy prezbiterium XIII-wieczna malowana płaskorzeźba przedstawiająca tronującą Matkę Bożą z Dzieciątkiem w typie bizantyjskim. Autorstwo dzieła przypisuje się Coppo da Marcovaldo, najstarszemu znanemu z nazwiska malarzowi działającemu we Florencji. W kaplicy znajduje się też gotycki sarkofag z 1272 r. z leżącą postacią zmarłego przypisywany rzeźbiarzowi Tino di Camaino. W nawach bocznych urządzono po trzy kaplice boczne ozdobione bogatymi dekoracjami malarskimi w XVII w. W pierwszej kaplicy prawej nawy znajduje się obraz Komunia św. Marii Magdaleny namalowany przez Domenico Pugliani w 1638 r. zaś na sklepieniu widnieje fresk Chwała św. Marii Magdaleny dzieło Giuseppe Pinzani. W pierwszej kaplicy po lewej stronie umieszczony jest obraz Matki Bożej ofiarowującej Dzieciątko św. Franciszkowi namalowany przez Matteo Rosselli z 1634 r. Ostatniej kaplicy po lewej stronie znajdują się pierwsze barokowe freski we Florencji wykonane przez Baldassare Franceschini zwanego Volterrano. Artysta przedstawił m.in. Rydwan Eliasza z postaciami aniołów, Stare i Nowe Prawa oraz personifikacje Pokory i Dziedzictwa. Kilka kolumn międzynawowych zdobią freski z postaciami świętych przypisywane Mariotto di Nardo.
LITERATURA
Wirtz R.C., Florencja. Sztuka i architektura, wyd. Ullmann 2008
Zucconi G., Florence an Architectural Guide, Verona 1995
Strona internetowa: http://www.churchesofflorence.com/centre.htm#smmagg
Kościoły we Florencji opisane na stronie zabytkowekoscioly.net
Florencja, katedra Santa Maria del Fiore
Florencja, kościół Santa Croce
Florencja, kościół Santa Maria Novella
Florencja, kościół San Lorenzo
Florencja, kościół San Spirito
Florencja, kościół Santa Trinita
Florencja, kościół San Miniato al Monte
Florencja, kościół Ognissanti
Florencja, kościół Orsanmichele
Florencja, kościół Santa Maria degli Angeli
Florencja, kościół Santa Maria a Firenze (Badia Fiorentina)
Florencja, kościół Santa Maria Maggiore
Florencja, kościół Maria Maddalena dei Pazzi
Florencja, kościół Santissima Annunziata
Florencja, kościół Sant'Ambrogio
Florencja, kościół San Carlo dei Lombardi
Florencja, kościół San Giovannino degli Scolopi
Florencja, kościół San Fiorenzo
Florencja, kościół San Marco
Florencja, kościół San Salvatore al Monte